HANDE BERKTAN
2023 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün büyüklüğü yüzde 92 artış ile 785 milyar TL’ye ulaştı.
Sektörün dolar bazındaki büyüklüğü ise yüzde 34’lük bir artışla 33 milyar dolara çıktı. Bu yıl tarihte ilk defa, bilgi teknolojilerinin büyüme performansı iletişim teknolojilerini geride bırakarak yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Yazılım ve servis sektöründeki bu hızlı yükseliş, yazılım ihracatında yüksek artışa işaret ediyor.
Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tombalak, bilgi ve iletişim sektöründeki büyüme performansına dair “TÜBİSAD Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü Raporu’na göre, 2022 yılında 409 milyar TL olan sektör büyüklüğü yüzde 92 büyüme ile 2023 yılında 785 milyar TL’ye ulaştı. Bu büyümenin 36 milyar TL’lik kısmını ölçümlemeye yeni eklenen şirketler oluşturuyor. Yıllık büyüme oranının geçmiş yıllara kıyasla yüksek seviyede gerçekleştiğini görüyoruz. Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü, dolar bazında yüzde 34’lük büyüme ile 24,9 milyar dolardan 33 milyar dolara ulaştı” dedi.
“Yazılım sektörünün büyümesi yüzde 100’ü aştı”
Bilgi teknolojilerinin, pazar büyüklüğü olarak iletişim teknolojilerinin önüne geçtiğini belirten TÜBİSAD Başkanı “Sektörün 2019 ile 2023 yılları arasındaki 5 yıllık ortalama büyümesi ise TL bazında yüzde 49, dolar bazında ise yüzde 4 olarak gerçekleşti. Son beş yılda sektörün ortalama yüzde 49 oranında büyümesine karşın, 2023 yılında TL bazında yüzde 92, dolar bazında yüzde 34 büyüme performansı sektör için 2023 yılını öne çıkarıyor. Alt kırılımlara baktığımızda, bilgi teknolojileri yüzde 60 oranında büyürken ve iletişim teknolojilerinin yüzde 41’lik bir büyümeye sahip olduğunu, bilgi teknolojilerinin de pazar büyüklüğü olarak iletişim teknolojilerinin önüne geçtiğini görüyoruz. Bilgi teknolojilerinin iletişim teknolojilerini geçmesini tetikleyen en büyük faktörün yazılımdaki yüzde 100’ü aşkın büyüme olduğunu söyleyebiliriz. Yazılım, diğer sektör alt kırımlarının tamamından daha hızlı büyüyerek bilgi teknolojilerinin, iletişim teknolojilerini geçişinde fark yaratan alt kategori oldu” açıklamasını yaptı.
“Teknokentler, yazılım sektörünün büyümesinde itici güç oldu”
Teknokentlerin önemine değinen TÜBİSAD Başkanı Mehmet Ali Tombalak “Yazılımın büyümesini tetikleyen faktörün ise teknokentlerdeki TL bazında yüzde 150’yi aşan büyüme olduğunu söylemek mümkün. 10 bini aşkın teknokent şirketinin birçoğunun odağı yazılım. Böylece teknokent şirketlerinin ciro büyümesi yazılım alt kırılımındaki büyümeyi tetikledi. Buna ek olarak yazılım şirketlerinin ürünleşme yetkinliklerini artırmaları noktasını da ek bir tetikleyici faktör olarak belirtebiliriz” dedi.
Üretken yapay zeka iş dünyasını nasıl dönüştürecek?
Üretken yapay zeka (GenAI), iş dünyasını dönüştürmeye devam ediyor. Küresel GenAI pazarındaki yatırımlar keskin bir yükseliş trendi göstermekte, bu da şirketlerin GenAI teknolojilerine olan güvenini yansıtıyor. Üretken yapay zeka, iş dünyasında verimliliği artırmak, maliyetleri düşürmek ve yenilikçi çözümler sunmak için güçlü bir araç olarak öne çıkıyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, bu dönüşümün kapsamı ve etkisi daha da genişleyecek diyen TÜBİSAD Başkanı “Önümüzdeki 10 yıl içerisinde ise yapay zekânın elinin değmediği hiçbir teknoloji çıktısı, dijital ürün, karar mekanizmasının kalmaması kuvvetle muhtemel” dedi.
“Üretken yapay zeka pazarı, 45 milyar dolar büyüklüğe ulaştı”
TÜBİSAD Başkanı, üretken yapay zeka teknolojilerinin iş dünyasına yansıması konusunda “Deloitte’nin analizlerine göre 2020’de 6 milyar doların altında olan GenAI pazarı, günümüzde 45 milyar dolar seviyelerine çıkmışken, 2030’da bu değerin 200 milyar doların üzerine çıkması bekleniyor. Bu teknoloji, iş süreçlerini otomatize etmek ve günlük iş yüklerini hafifletmek için Türkiye’de de giderek daha fazla şirket tarafından kullanılıyor. Bu yılki anketimizde, katılımcı şirketlerin yüzde 92’si bu teknolojileri iş süreçlerine entegre ettiğini veya etmeyi planladığını belirtirken, yalnızca yüzde 8’lik kesim planları arasında olmadığını belirtti. Küresel CEO anketinde ise liderlerin yüzde 80’i bu teknolojilerin şirketlerin verimliliğini artırdığı konusunda hemfikir.
GenAI’ın işletmelerdeki etkisi sadece teknoloji veya BT departmanlarıyla sınırlı kalmayarak şirketin tüm yönlerinde kullanılarak iş süreçleri, müşteri ilişkileri yönetimi, pazarlama stratejileri ve ürün geliştirmeden insan kaynakları, tedarik zinciri yönetimine, sağlık teknolojilerinden dijital reklamcılığa ve otomasyona kadar her alanda verimliliği artırma ve inovasyonu teşvik etme gücüne sahip olacaktır” açıklamasını yaptı.
“Yazılım ekiplerinde GenAI yetkinliğine bakılacak”
Üretken yapay zekanın, işgücü üzerindeki dönüştürücü etkisini TÜBİSAD Başkanı “Bu teknoloji, çalışanların verimliliğini artırırken yazılım mühendislerinin kodlama, test ve hata düzeltme işlemlerini hızlandırarak yazılım kalitesini yükseltiyor. Örneğin, yazılım geliştirme dünyasında yapay zeka destekli araçlar, kodlama asistanları ve test araçları ürünlerin gelişimini ciddi şekilde hızlandırıyor. 2025’e kadar, yazılım ekiplerinde işe alım kriterlerinde dahi GenAI yetkinliği aranması küresel seviyede öne çıkan tahminlerden bir tanesi.
GenAI’nin kullanımının artmasıyla birlikte yönetişim kritik hale gelmekte; iş çıkarlarını koruyan, etik kullanımı sağlayan ve fikri mülkiyet haklarını koruyabilecek çerçeveleri belirlemek, organizasyonlar için öncelikli bir konu haline gelmektedir. Şirketlerin yüzde 70’inden fazlasının GenAI kullandığı ancak sadece yüzde 20’sinden azının bu alanda daha fazla harcama yapmaya istekli olduğu raporlanmıştır. Bu, GenAI’a olan ilginin yüksek olduğunu ancak bütçe ayırma konusunda henüz temkinli davranıldığını göstermektedir. Yapay zekanın en büyük etkisinin belli iş görevlerini otomatize etmek ve bazı mesleklerdeki çalışanları daha verimli kılmak olacağı makul görünüyor. Diğer yandan teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan kişi sayısı yüzde 16,3’lük artışla yaklaşık 93 bin kişiden 108 bin 360 kişiye geldi. Teknokentlerin toplam cirosu yüzde 174,5 büyüme oranıyla 75,6 milyar TL’den 207,5 milyar TL’ye ulaştı. Cirodaki artışla birlikte yüzde 138,7’lik artış oranıyla toplam ihracat 19,9 milyar TL’den 47,5 milyar TL’ye yükseldi.” değerlendirmesinde bulundu.
“ChatGPT, 2 ayda 100 milyon kullanıcıya ulaştı”
Dünyada en çok kullanılan sosyal medya platformları ile ChatGPT arasındaki kıyaslamayı Mehmet Ali Tombalak “Bu teknolojinin iş dünyasının yanı sıra genel halk arasında da hızla kabul gördüğü gözlemlenmiştir. Dünyada en çok kullanılan sosyal medya platformlarından biri olan TikTok, 100 milyon kullanıcıya 9 ayda ulaşırken, ChatGPT bunu sadece 2 ayda başarmıştır. Yapay zekâ teknolojisinin hızlı gelişmesi ve hayatımıza girmesini, tıpkı internetin ve mobil cihazların hayatımıza girdiğinde olduğu gibi devrimsel bir dönüşümün başlangıcı olarak görüyorum. Bu kadar hızlı bir şekilde karşılık görmesini ise kullanıcı etkileşimine ve kullanıcıya sağladığı faydaya bağlıyorum. Kullanıcı arayüzüne sahip olması bu devrimsel hızı ve geniş kullanımı sağlıyor. Yapay zekâ teknolojilerinin kullanıcı arayüzü ile somutlaşarak evlerimize, ofislerimize, günlük yaşam ve kültürümüze girmesiyle artık bu teknolojiler neredeyse her alanda kullanım görüyor ve hayatımızı etkiliyor” şeklinde yaptı.
